Euskadiko Orkestra Sinfonikoa La Biennale di Venezia-an

Euskadiko Orkestra Sinfonikoa, euskal kulturaren enbaxadore izatearen sortze-oinarriari jarraiki, nazioarte mailako bira berri bati ekingo dio. Bere ibilbidean 16.a dugu honakoa. Helmuga, La Biennale di Venezia-ren baitako 58. Nazioarteko Musika Garaikidearen Jaialdia. Europa mailan musika garaikidearen arloan ospatzen den jaialdi garrantziatsuena eta mundo mailan nabarmenetarikoena da. Izan ere, La Biennale di Venezia kultur erakunde aipagarrienetarikoa da nazioarte mailan, zalantzarik gabe erreferentziazkoak diren zinema, antzerki, arkitektura edo arte plastikoen jardunaldiak biltzen dituena. Euskadiko Orkestrak La Biennale-n izango duen presentzia bikoitza, urriaren 9an eta 10ean kontzertu bana, mugarri historikoa da, bai Orkestrarentzat eta baita euskal kultura zein estatu mailako kulturarentzat ere, 58 aldietan Euskadikoa eta ORCAM dira jaialdi honetan esku hartu duten estatuko orkestra bakarrak. Orkestrak aurrez Las Biennale-n izan diren arlo ezberdinetako euskal artisten lekukoa hartzen du orain: De Pablo eta Erkoreka konpositoreak, Orkestraren eskutik itzuliko direnak, edo Remigio Mendiburu, Jorge Oteiza, Eduardo Chillida, Mikel Laboa, Esther Ferrer, Ana Laura Aláez, Maider López, Asier Mendizabal eta abar.

Bira hau Euskadiko Orkestrak Italian barrena egingo duen bigarrena da. 2009. urtean Milanen aritu zen, Orchestra Sinfonica di Milano Giuseppe Verdi orkestrarekin egindako nazioarteko elkartrukearen baitan.

Euskal kultura bere dimentsio osoan esportatuz. Venezian, José Ramón Encinarren zuzendaritzapean, Euskadiko Orkestrak Luis de Pablo, Ramon Lazkano eta Gabriel Erkoreka euskal konpositoreen obrak interpretatuko ditu eta Asier Polo eta Oreka TX izango ditu lagun; gainera, euskal kultura beste ikuspgi batetik islatuko du, jatorri ezberdinetako eta nazioarteko ibilbidea duten zortzi konpositoreren ikuspegitik, hain zuzen ere; zortzi musikagile hauen ikuspegi hark gorpuztu zuen 2012. urtean Euskadiko Orkestrak bere 30. urteurrena ospatzeko, BBVA Fundazioaren lankidetza esklusiboarekin, abiarazitako "Tesela" konposizio-proiektua.

1. Kontzertua: euskal konpositoreak. La Biennalen bere burua aurkezteko Euskadiko Orkestrak nazioarte mailan eraginkorra den ibilbidea duten hiro euskal konpositoreen sorkuntzaren aukeraketa bat eskainiko du: Luis de Pablo, euskal musika garaikidearen dekanoa, eta Ramon Lazkano eta Gabriel Erkoreka, kalitate eta zabalkuntzari dagokionez beren aurrekoen bideari jarraitu dion ondorengo belaunaldi baten erakusleak. Kasuren batean Orkestraren beraren enkarguz egindako obrak dira, Orkestrak grabatu eta editatuak edo Abonu Denboraldian interpretatuak. Venecian bakarlari ariko dira Asier Polo biolontxelojotzaile bilbotarra eta Shizuyo Oka klarinetejotzaile japoniarra.

2. Kontzertua: Tesela proiektuaren aurkezpena. 2012. urtean Orkestraren 30. urteurrena ospatzearekin batera, 11/12 eta 12/13 Abonu Denboraldietan zehar obra bakoitza banaka zuzenean aurkeztu eta 2013an Verso disko etxeak argitaratutako diskoan bildu ostean, Orkestrak estreinakoz interpretatuko ditu kontzertu bakar batean Tesela konposizio proiektua osatzen duten zortzi obrak. Tesela zera da, zortzi sortzaileren begirada; txosten honekin banatutako diskoarekin batera doazen oharretan Mikel Chamizok esan bezala, kanpotik zuzendutako begirada da, nazioarteko sortzaileek Euskadira zuzendutako begirada; ariketa honek Euskadiko Orkestrak gure kulturarekin lotutako musika sorkuntzarekiko konpromezua osotzen du. Tesela dira Mario Lavistaren Tres cantos a Edurne, Michael Finnissyren Zortziko, Ivan Fedeleren Txalaparta-Folkdance II (Oreka TX bakarlari dela) Gérard Pessonen Ravel à son âme, James Dillonen White Numbers, Peter Eötvösen The Gliding of he eagle in the skies, Isabel Mundryren Calles y sueños eta Mauricio Soteloren Urrutiko urdin (obren inguruko iruzkinak diskoaren liburuxkan).

Teselaren aurkezpena José Ramón Encinar zuzendariak diseinatutako formatu berezi batean proposatu da; Tesela osatzen duten obrekin batera, Mikel Chamizok aurrez grabatutako musika zatiek hasiera, amaiera eta obren blokeen arteko trantsizio gisa.

Encinar maisua, zuzendari ospetsu eta musika garaikidean aditua, sarritan aritu da egitasmo ezberdinetan Euskadiko Orkestrarekin lankidetzan. José Ramón Encinar ezin konta ahala bider izan da La Biennale di Veneziaren Nazioarteko Musika Garaikideko Jaialdian, bai zuzendari bezala, Madrilgo Erkideko Orkestra jaialdi honetan izan den aldi guztietan zuzendu duelarik, beste hainbat Orkestra zuzentzeko, eta baita konpositore lanetan ere.

Txalaparta bat Gran Canale delakoan zehar. Azpimarragarriak dira gainera bira honen zailtasun tekniko zein logistikoak: ubideen hirian barrena orkestra sinfoniko baten lekualdatzeak dituen zailtasunei Euskadiko Orkestra Sinfonikoak Venezian aurkeztuko duen programa bikoitzak eskatzen duen instrumentu kopuru handia gehitu behar zaio (perkusio instrumentuei dagokionez, batez ere). 

Informations additionnelles