Donostia Zinemaldiak, Euskadiko Orkestrak eta SGAE Fundazioak ‘Kontzertua & Proiekzioa’ eskainiko dute larunbat arratsaldean, irailak 21

Urteetan zehar, Euskadiko Orkestrak modu askotan parte hartu du Donostia Zinemaldian. Bere parte-hartze nabarmenetako bat 2012ko edizioan egin zuen, orkestrak mundu osoan ospetsua den Juan Antonio Bayonaren The Impossible filmaren soinu-bandaren zuzeneko estreinaldian parte hartu zuenean (Fernando Velazquezek sinatutako partitura). Hurrengo urtetik aurrera, 2013tik aurrera, orkestra zuzeneko zine-musikako kontzertu bat eskaintzen hasi zen, lehenik Miramongo egoitzan, eta 2015etik aurrera Belodromoan, aurten arte mantendu duen eszenatoki handian. Zine-musikako kontzertuen hamarkada honetan, orkestrak Handia, Errementari, Arrugas, Pájaros de Papel, Los crímenes de Oxford, Alatriste, Tadeo Jones 2, Mientras dure la guerra, Buñuel en el laberinto de las tortugas… bezalako film luzeen soinu-bandak interpretatu ditu. Guztira 60 soinu-banda baino gehiago interpretatu eta ikusarazi ditu denbora honetan Euskadiko Orkestrak. Gainera, aipatzekoa da orkestrak Zinemaldiaren sintonia grabatu zuela 1991 eta 1992ko edizioetan.

Zinemaldian daukan parte-hartze oparoaz gain, Euskadiko Orkestrak film-musikaren arloan lan handia egin du. Joan den asteburuan Jean Renoren My Penguin Friend estreinatu zen zinema-aretoetan, Fernando Velazquezek sinatu eta Euskadiko Orkestrak grabatu du soinu-banda. Velazquezen agindupean, erregistratuta utzi ditu beste hainbat soinu-banda ere: Momias, Poderoso Victoria, Patria, Maixabel, A Monster Calls —Fernando Velazquezek 2016ko soinu-banda onenaren Goya saria jaso zuen—, Ocho Apellidos Vascos, Contratiempo, Submergence, eta abar.

2012az geroztik, SGAE Fundazioak Made in Spain sail ez-lehiakorra antolatzen du. Ekimen honek azken urtean ekoitzitako film espainiarren sorta bat osatzen du, estreinatuak izan ala ez, eta Zinemaldiak plataforma bikaina eskaintzen die film horiei guztiei nazioartean hedatzeko. Obrak, bide batez, irailaren 20tik 28ra bitartean proiektatuko dira Madrilgo Berlanga Aretoan.

Bestalde, Autore eta Argitaratzaileen Elkarte Nagusiak sortutako Fundazioak berak ere, Dunia Ayaso Saria ematen du Zinemaldiaren baitan, genero-ikuspegidun gidoi onenari hain zuzen ere. Aurten zortzigarren urtea beteko du 2012an hildako kanariar zinemagilearen omenez.

Baita ere, SGAEren Euskadiko Lurralde Kontseiluak Euskal Produkzioko Gidoi Onenaren Saria babesten du, Euskal Herriko Gidoigileen Elkarte Profesionalak urteroko jaialdian bertan ematen duena.

Alfonso de Villalonga (La librería)

AEBn abeslari eta showman gisa egindako ibilbideaz gain, Alfonso de Vilallonga bere soinu banda pertsonalengatik ezaguna da gure herrialdean. Azken hauetariko batekin, Robot Dreams (Pablo Berger, 2023), hainbat sari lortu ditu 2024an (Gaudi Saria, Platino Saria, Quirino Saria, CEC Saria Soinu Banda Onenari), hala nola izendapenak (Goya eta eta Oscar Sariak).

Musikagile gisa, Vilallongak Isabel Coixet, Fernando León de Aranoa edo Brad Anderson bezalako zuzendariekin kolaboratzerik izan du. Goya eta Gaudi (2) Sarietan ere bereak egin ditu, Blancanieves (Pablo Berger, 2013) eta La Librería (Isabel Coixet, 2017 ) filmen soinu-bandengatik presentzia lortuz.

2020ko urrian kaleratu zuen frantzesezko bere azken diskoa, Hors de saison (Satelite-K, 2020), eta azaroan Isabel Coixeten Nieva en Benidorm filma estreinatuko da, non soinu- banda konposatzeaz gain aktore papera ere betetzerik izan duen.

Antzerkirako musika eta guzti idatzi du (Turning Point, El Mirlo metálico, Vilallonga At The Edge, Aloma, 84 Charing Cross Road, La note d’à côté) eta abesti propioen 9 disko argitaratu ditu, Espainian eta AEBetan argitaratuak, streaming euskarri digitaletan eskuragarri.

Joseba Beristain (Kantauri)

Joseba Beristainek bere jaioterriko Azkoitian egin zituen pianoko musika-ikasketak, 2005ean J.C.Perezen eskutik konposizioan hasi eta Aitor Uriarekin jarraitu zuen arte. Aldi berean, gidoiak idazteko ikastaroak egin zituen Isabel Albarekin Larrotxenen eta ikus-entzunezkoak ekoizteko ikastaroak Pablo Malorekin. Gainera, ingeniari informatikoa da Euskal Herriko Unibertsitatean.

Bere ibilbidean soinu bandak konposatu ditu fikziozko eta animaziozko film luze, dokumental, serie, film labur eta publizitate lanetan, eta soinu-instalazioak egin ditu Labe Garaietarako ( soinu eta argi instalazioa industria-ondarearen balioan jartzeko); Gorlizko Ospitalerako (gaixoen ongizaterako arte digitaleko instalazioa) edo FANTerako, besteak beste.

Estatu mailako sari eta izendapen askoren irabazlea, honako hauek nabarmentzen dira: Aguilar Film Fest, Ciudad Rodrigo Nazioarteko Zinemaldia, Eivissako Zinemaldia, Madril, Alcine, Fugaz Sariak, XIAF-Ciber Sousa Awards, Tarazona eta Quirino Award Sariak, besteak beste, Iberoamerikako animaziozko soinu eta musika diseinu onenarekin.

Irakaskuntzan hainbat tailer eta ikastaro ematen ditu SGAE, Gipuzkoako Foru Aldundia, GigiPen eta beste hainbat erakunderekin lankidetzan. Horrez gain, soinu-banden konposizioa eta sorkuntza klaseak eman ditu ECPVn (Euskal Herriko Zinema Eskola), HUHEZIn (Kataluoi Unibertsitatea) eta Larrotxenen.

Antón García Abril (El hombre y la tierra)

Antón García Abril hainbat konpositore- belaunalditako maisua izan da RCSMMeko Konposizio Katedraren bidez egindako lanari esker (1974-2003).

Errepertorio zabala du: operak, balletak, kantatak, orkestra-lanak, ganbera-musika, kontzertuak bibolin, piano, flauta, biolontxelo, biola, kitarrarako, abestiak, lan didaktikoak... Antzerki, zinema eta telebistarako musika idatzi du. 2014an Arte eta Zientzia Zinematografikoen Akademiaren Urrezko Domina jaso zuen. Bere leloa: "Kultura askatasuna da". Bazuen bestelako pasio handi bat ete: olerkiak. Ehun eta hogeita hamar abesti baino gehiago idaztera eraman du horrek, poeta handienen testuekin.

Sari entzutetsuak ditu, hala nola Musikako Sari Nazionala, Fundación Guerrero Saria, Tomás Luis de Victoria Iberoamerikako Musikaren Saria, Aragoi Saria, Arte Ederren Merezimenduaren Urrezko Domina eta Alfonso X Jakintsuaren Gurutze Handia.

Madrilgo San Fernandoko Arte Ederren Erret Akademiako kidea, Arteen Unibertsitate Klaustroko eta Alcala de Henaresko Unibertsitateko ohorezko kidea da, baita Honoris Causa doktorea ere, Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean eta Habanako Arteen Unibertsitatean.

Estatu mailako interprete handienek gehien interpretatu eta maite duten konpositore espainiarretako bat da.

Antón García Abrilek "estilo nahasezina du, interpreteak liluratzen dituena, entzuten dutenak liluratzen dituena eta aztertzen dutenak harritzen dituena" (Álvaro Zaldívar, Musicologoa).

Xavier Font (Soy Nevenka)

Xavi Font egile berezia da gure zinematografian. Txikitatik pianoan eta gitarran trebatu zen eta pop alternatiboko musika-taldeetan parte hartu zuen, zinemako musikarekiko gero eta interes handiagoa garatuz. José Nieto eta Antón García Abrilen konposizio eta orkestrazio-eskolak jaso zituen, eta 2005ean zinema-musikako profesional bihurtu zen.

Konpositore gisa, Rapa (2022-2024 Movistar+), Hierro (2019-2021 Arte/Movistar+), La sombra de la ley (Vaca Films, 2018) eta beste askotan egindako lanagatik da ezaguna, O Apóstolo (2012) barne, non Philip Glassekin kolaboratu baitzuen.

Sormen eta kudeaketa-profila batu zuen O que arde filmaren ekoizle nagusietako bat (Oliver Laxe, 2019). Ekoizle gisa, Ons (Alfonso Zarauza, 2020), Donde acaba la memoria (Pablo Romero Fresco, 2022) eta Sica (Carla Subirana, 2023) filmetan ere parte-hartu du. Gaur egun, Oliver Laxe zuzendariaren film berria ekoizten ari da Almodovar eta Oriol Maymó anaiekin batera, baita Jaume Claret Muxarten debuta Estrany Riun eta Miguel Ángel Delgadorena ere San Simonen.

Xavi Font Europako Zinema Akademiako, Espainiako Arte eta Zientzia Zinematografikoen Akademiako eta Academia Galega do Audiovisualeko kidea da. Azken honetan Zuzendaritza Batzordeko kide ere bada.

Alicia Morote (Emilia)

Alicia Morote Musika Konposizioan graduatua da, Ohorezko Matrikularekin, Madrilgo Goi Mailako Musika Kontserbatorioan. Baita ere Zinema, Telebista eta Bideojokoetarako Musika Konposizioko Masterrean graduatua dugu Berklee College of Music delakoan, Valentziakoa Campusean.

La Estrella Azul (Javier Macipek zuzendutakoa), Lucía (Marta Etura aktoreak zuzendari gisa egindako debuta) edo Un País en Danza (RTVEko La 2) bezalako ekoizpenetan aritu da konpositore gisa. Konposatzeaz gain, orkestratzaile eta musika prestatzaile gisa ere lan egin du sarritan, besteak beste, Pedro Almodovarren Dolor y Gloria eta Madres Paralelas, Daniel Calparsororen Centauro eta Disney+en Cristóbal Balenciaga seriea bezalako ekoizpenetan.

2018an, Espainiako Ballet Nazionalaren Bailando un Tesoro bideojokoaren musika konposatu zuen. Montrealgo Nazioarteko Zinema Musika Lehiaketako 2. saria eskuratu zuen ere. 2022an, bestalde, Berklee College of Music-en VALE deritzon saria jaso zuen, bikaintasun profesionala aitortzeko hain zuzen ere.

2023an, Alfonso X Saria eskuratu zuen Murtziako Eskualdeko Kultura Saikaren eskutik Beste Musika batzuk kategorian Miguel Ángel Calvo Buttinik zuzendutako Emilia filmerako egindako soinu- bandagatik. 2024an Cannesko Zinemaldian Spot the Composer programan parte hartu zuten 10 konpositoreen artean hautatu dute.

Gaur egun, Sigh izeneko obra konposatzen ari da SGAE Fundazioaren Sorkuntza Sinfonikorako Pizgarrien Programaren barruan, 2025ean Murtziako Eskualdeko Orkestra Sinfonikoarekin estreinatzeko gertu.

Paula Olaz (Suite)

Paula Olaz zinema, telebista, antzerki, dantza eta bideojokoetarako soinu-banden konpositorea dugu. Bere ikasketak Berklee College of Music-en egin zituen, non cum laude aipamena lortu zuen. Aldi berean, neuropsikologia klinikoko ikasketak egiten ditu, soinu-banden psikologia kognitiboaren munduan espezializatzeko aukera lortuz.

Espainian, Estatu Batuetan, Suitzan eta Alemanian ikasi ondoren, Javier Asín, Bingen Mendizabal, Cornelius Schwehr, Lucio Godoy eta Wolfgang Rihm konpositore ospetsuaren babespean, Pascal Gaignerekin kolaboratzen hasi zen 2017an.

United Love Movement mugimenduaren sortzaileetako bat da. Mugimendu unibertsal honek koru eta orkestra-musikaren bidez gizakiaren izaerari eta egungo gizartean musikak duen aldaketa- ahalmenari buruzko hausnarketarako balio du. Zinerako musika konposatzen egindako ibilbideaz gain, hainbat abesbatzen enkarguak jaso ditu, hala nola Vocalia Taldea, Ganbara Faktoria edo eta Gipuzkoako Abesbatzen Federazioa.

Astronomia zalea eta unibertsoko soinu-munduaren ikertzailea da. 2017an Londresko Air Studios ospetsuetan grabatu eta zuzentzen du Hubble teleskopioak Europako Espazio Agentziarentzat (ESA) dituen benetako irudietan oinarritutako obra. Orduz geroztik, "data sonification" arloan ikertzen du, CERNekin eta HEADekin (Geneva, Suitza) elkarlanean, Europako fisikariekin eta astronomoekin batera. Gainera, Larrotxenen soinu-bandagintza eta musika teknologia irakasten ditu, eta musika eta zientzian aditua da EITBn.

Bere azken jardueren artean, soinu-banda onenaren Lorca Saria jaso du Alguien que cuide de mí filmarengatik. Aipatzekoa da, halaber, Kima & Amik animaziozko seriean, Disney + Olimpia telesailean eta Janire Etxaberen Atxine dantzarako musikaren konposizioan egindako lana.

Manel Gil-Inglada (D’Ortagnan eta hiru mosketxakurrak)

Manel Gil-Inglada soinu-banda konpositore ospetsu eta sariduna da. Azken 15 urteetan 60 inguruko nazioarteko izendapenen eta sari jaso ditu. Ikus-entzunezkoaren sektorean 35 urteko eskarmetuaz gozatzeaz gain, interprete gisa ibilbidea egin du ere.

Bostongo Berklee College of Music delakoak homologatutako Bartzelonako Musika Modernoa eta Jazzari buruzko Ikastegian egin zituen ikasketak eta Film Scoringean espezializatu zen hainbat mintegi eta ikastarotan parte-hartuz, José Nieto, Armando Trovaioli eta Ennio Morriconerekin, Accademia Musicale Chigiana - Siena ospetsuan.

Irakasle eta kolaboratzaile moduan hainbat masterretan parte hartu du, tartean, Bartzelonako Universitat Autònomaren Ikus-entzunezko Animazioaren Nazioarteko Masterrean, Euskal Herriko Irudiaren Laborategiko Animazio Masterrean, Bartzelonako Industria Ingeniaritzako Goi Eskola Teknikoan (LIVE-UPC) eta Animazioa Barreirako Animazioa, Arte eta Diseinu Eskolaren astean. FIMUCSen Sevillako Zinema Musika eta Ikus-entzunezko Nazioarteko Lehen Jaialdian eta Sevillako Loyola Unibertsitateko Musika eta Arte Eszeniko eta Zinematografikoko Komunikazioa, Sorkuntza eta Ekoizpena Graduan ere parte-hartu du. Renderout animaziozko aldizkari espezializatuko eta Cinematic Composing Akademiako kolaboratzailea dugu ere.

1990ean Quadrophenia musika ekoiztetxearen eta 2008an Vadeaudio estudioaren ortzaileetako bat izan zen. Gaur egun, konposizio zinematografikoan, orkestralean eta bideojokoetako musikaren konpozizioan erabat sartuta dago, kritika eta errekonozimendu ugari eta bikainak jaso dituen Endling - Extinction is Forever bezalako proiektuarekin, esaterako, Tina Guo handiak eta Rusanda Panfili bezalako artistekin lan eginez, biak, Hans Zimmerren ohiko kolaboratzaileak.